Jak wyglądał wspólny strajk aktorów i scenarzystów z 1960 roku? I jakimi porozumieniami się zakończył?
Agata Jarzębowska
17 lipca 2023, 15:14
"Sandman" (fot. Netflix)
Strajk aktorów zatrzymuje kolejne produkcje, w tym "Sandmana". A jakie skutki przyniósł poprzedni strajk aktorów i scenarzystów? Ostatnia taka wspólna akcja miała miejsce w 1960 roku, skutecznie paraliżując Hollywood.
Strajk aktorów zatrzymuje kolejne produkcje, w tym "Sandmana". A jakie skutki przyniósł poprzedni strajk aktorów i scenarzystów? Ostatnia taka wspólna akcja miała miejsce w 1960 roku, skutecznie paraliżując Hollywood.
Strajk SAG i WGA – czyli aktorów i scenarzystów – w 2023 roku jest pierwszym od 60 lat, w którym oba te związki zawodowe zgodnie protestują przeciwko wielkim studiom filmowym. Dlatego warto przyjrzeć się, co taki strajk przyniósł 60 lat temu, gdy zachodziła rewolucja i telewizja stawała się dostępna w coraz większej liczbie gospodarstw domowych. Historię strajku postanowił przypomnieć portal Screen Rant.
Co wydarzyło się podczas strajku SAG i WGA w 1960 roku?
Hollywood zostało dosłownie sparaliżowane podczas wspólnego strajku SAG i WGA w 1960 roku, który trwał przez sześć tygodni. Scenarzyści rozpoczęli strajk 16 stycznia 1960 roku z powodu konfliktu dotyczącego płatności tantiem. Ich głównym zmartwieniem było to, że studia po premierach kinowych sprzedawały prawa do swoich filmów telewizji na niesprawiedliwych warunkach, nie wynagradzając odpowiednio autorów tych projektów.
Z kolei aktorzy (SAG) dołączyli do strajku przeciwko Hollywood w marcu 1960 roku z powodu pokrewnych kwestii dotyczących płatności tantiem dla aktorów. Wówczas przewodniczył SAG były prezydent związku Ronald Reagan (wtedy jeszcze przyszły prezydent USA), który w lutym 1960 roku zatwierdził głosowanie w sprawie strajku.
We work in an industry where some executives would rather our families be homeless and starving instead of giving us a fair deal.
I'm not rich, far from it.
Just trying to feed my family in the job I love!@sagaftra @WGAWest @WGAEast #SAGAFTRAstrong#KidVicious pic.twitter.com/2ogiHBeCJC
— KID VICIOUS (@kirkacevedo) July 15, 2023
Podobieństwa do ówczesnego i obecnego strajku nie trudno zauważyć: kwestią sporną nadal są tantiem, ale tym razem nie dotyczą one telewizji, a platform streamingowych. Współcześnie doszła również kwestia AI, która aktorom w roku 60. nie mogła się nawet przyśnić.
Strajk SAG i WGA z 1960 roku przeciwko Alliance of Television & Film Producers (ATFP) zatrzymał produkcję co najmniej ośmiu ważnych filmów. Wśród nich znalazły się takie filmy jak "Okręt głupców" z udziałem Jacka Lemmona, "Butterfield 8" z udziałem Elizabeth Taylor, "Idź nago w świat" z udziałem Giny Lollobrigidy oraz "Pokochajmy się" z udziałem Marilyn Monroe.
Podobnie jak w przypadku strajku SAG-AFTRA z 2023 roku, wszystkim członkom związku aktorów zabroniono pracować przy jakiejkolwiek produkcji hollywoodzkiej, dopóki nie zostanie osiągnięte porozumienie. Niektórzy z najbardziej znanych aktorów, na których pracę miał wpływ strajk SAG w 1960 roku, to Steve McQueen, Paul Newman, John Wayne, Sean Connery, Bing Crosby i Fred Astaire.
As seen on the #SAGAFTRAstrike picket lines in NY… pic.twitter.com/wCDV8saN5K
— SAG-AFTRA (@sagaftra) July 15, 2023
Strajk WGA i SAG z 1960 roku zakończył się lepszymi umowami dotyczącymi wypłat tantiem zarówno dla scenarzystów, jak i dla aktorów. Oczywiście wszystko dzięki temu, że oba związki dzieliły wspólne interesy. Poprzedni strajk SAG zakończył się 18 kwietnia 1960 roku, a ATFP zgodziło się wypłacić jednorazową sumę 2,25 miliona dolarów, co w dzisiejszych cenach, uwzględniając inflację, wynosiłoby około 23 milionów dolarów, aby pokryć wdrożenie planów opieki zdrowotnej i emerytalnej związku. Protest WGA trwał przez wiele tygodni po zakończeniu strajku SAG.
Strajk WGA zakończył się ostatecznym porozumieniem dopiero 12 czerwca 1960 roku. Zapewniło ono scenarzystom filmowym pierwszą umowę dotyczącą wypłacania tantiem w historii Hollywood. Scenarzyści zdołali również uzyskać finansowanie od ATFP na plany opieki zdrowotnej i emerytalnej (za pośrednictwem WGA).
Nic więc dziwnego, że obecne strajki są tak intensywne, bo jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, strajk SAG i WGA w 2023 roku może powtórzyć historię strajku z 1960 roku. Hollywood będzie zmuszone do szybkiej i radykalnej reakcji w celu ocalenia swoich produkcji na rok 2024 i dalsze porozumienia muszą być zabezpieczone zarówno w przypadku scenarzystów, jak i aktorów już w 2023 roku.