"Community" (4×01): Coś się zmieniło, czegoś brak

Zastanawiam się, co by było, gdyby nikt mi nie powiedział. Gdybym żyła w nieświadomości, że Dan Harmon został wyrzucony i zastąpili go dwaj nowi showrunnerzy, David Guarascio i Moses Port. Czy "History 101" podobałoby mi się bardziej? Czy jeszcze mniej? A może to bez znaczenia? Drapanie się w głowę i oglądanie odcinka po raz kolejny nie pomaga – wciąż nie potrafię sensownie wybrnąć z tego problemu. I wciąż w mojej głowie to nowe "Community" nie chce być wystarczająco communitowate, bym je lubiła.

Zaczyna się najlepiej, jak tylko mogło. Troy i Abed śpiewają swoją charakterystyczną przyśpiewkę w nowej wersji i choć lato już dawno za nami, serce stęsknionego widza podskakuje z radości. Ale, jak słusznie zauważa Troy, coś się zmieniło. Chichot z puszki! Kiepściutkie dowcipy (praca kontra trumny). Tanie chwyty, mające wywołać u widza banalne wzruszenia i salwy śmiechu. Fred Willard w roli Pierce'a. Na szczęście to nie "Community", to tylko tradycyjny sitcom z bohaterami "Community", rozgrywający się w głowie Abeda. A w nim, jak w jakiejś "Incepcji", siedzi jeszcze jeden serial – animowane "Greendale Babies". A w nim dziecko Jeff wygłasza mowę, w której oznajmia, że zmiana jest zawsze przerażająca. I to jest fajne, to pasuje do "Community" na wielu poziomach.

Zanim przejdę do krytykowania, muszę przyznać, że Guarascio i Port pokazali te wszystkie lęki bardzo zgrabnie. My boimy się nowego "Community", bohaterowie "Community" boją się prawdziwego życia, które będą musieli niedługo zacząć. Abed, któremu Britta poleca znaleźć "szczęśliwe miejsce" w swoim umyśle i tam się udać po ukojenie, rozwija w głowie własny serial, a w tym serialu drugi serial, w którym odnajduje naprawdę szczęśliwe "szczęśliwe miejsce". To było bardzo w stylu "Community" i poziomem nie odbiegało znacząco od podobnych zabaw Harmona – nowi twórcy zadbali o każdy szczegół tej miniincepcji.

Było też w nowym "Community" kilka świetnych małych scenek i pojedynczych tekstów. Fine vs. fyne, "przesunięty" zszywacz na biurku dziekana, "Star Wars, Thumb Wars i, wow, Storage Wars!", wszystkie gagi z hipsterskimi okularami. Zachwyciły mnie też dwie sceny z końcówki – wymiana zdań "Śmierdzisz jak podłoga w kinie"/"Tak, ale nie z tych powodów co zwykle" i następujący po niej przerażający moment, kiedy dziekan wyciąga z kieszeni klucz i otwiera nim mieszkanie sąsiadujące z mieszkaniem Jeffa, oraz "Witam. Mam na imię Kevin. Mam Changnezję". To kazało mi pomyśleć, że może będzie jeszcze lepiej niż tylko OK.

Ale niestety większość odcinka była ledwie dobra, a nie genialna. Przede wszystkim nie wypaliła parodia "The Hunger Games". Owszem, Jim Rash dwoił się i troił, wyciągał z rękawa półnagie jednorożce, błyszczał w eleganckich sukniach niczym Katniss, a prezentując pokazowe tango z Jeffem, uświadomił mi, na czym naprawdę polega ten taniec – to ciągła walka mężczyzny z drugim mężczyzną, przebranym w kobiece ciuszki. Owszem, Joel McHale miał ten swój błysk w oku i przekonał mnie, że Jeff chce ukończyć szkołę szybko, ale zanim ją ukończy, najbardziej na świecie pragnie jeszcze jednych wspólnych zajęć ze swoimi przyjaciółmi. Coś jednak w tym wszystkim wydawało mi się wymuszone, przewidywalne i paradoksalnie – w całej tej nadzwyczajności zwyczajne. Nie tak wielowymiarowe, nie tak cudownie zaskakujące jak dawne zabawy tego typu. Jakby gdzieś zniknęła mgiełka absurdu, która unosiła się nad parodiami w "Community" przez ostatnie lata.

Zupełnie mnie nie przekonał Pierce, męczący się z wymyślaniem idealnego kawału zawierającego słowo "ball", które po angielsku oznacza nie tylko piłkę. Nieswojo czułam się, oglądając pomysły Annie – czy ona cofnęła się w rozwoju i wróciła do 1. sezonu? O ile lęki Abeda pokazano świetnie, o tyle w jej przypadku coś tu nie grało. I choć pomysł z przesunięciem wszystkiego na biurku dziekana był przecudny, to kontekst tego wszystkiego nie końca mi tu pasował. Poza tym – znów marzy jej się Jeff? Wydawało mi się, że z tym już skończyliśmy. To już Troy i Britta wypadli bardziej naturalnie niż ona, choć też coś mi w nich nie do końca gra.

Tak jak coś nie do końca gra w całym nowym "Community". Brakuje jakiegoś składnika, tej magii, tego naturalnego wdzięku, tego czystego szaleństwa, które za Harmona było po prostu czuć. Coś się zmieniło i to nie na lepsze. Widać, że to imitacja – bardzo dobra imitacja, ale emocji jakby w tym mniej. "Community" Harmona działało na wielu poziomach, w każdym kolejnym sezonie dorastało, stawało się coraz bardziej złożone pod każdym względem. Parodie nie były tylko parodiami, były odbiciem wewnętrznych stanów bohaterów. Harmon perfekcyjnie żonglował emocjami, doprowadzając nas do śmiechu i płaczu, i znów śmiechu, i znów…

A przy tym mieliśmy wrażenie uczestniczenia w jakimś fantastycznym eksperymencie, który nie wiadomo, jak się skończy. Choć panuje powszechna opinia, że 2. sezon jest mocniejszy od trzeciego, bo w trzecim serial stał się już "zbyt meta" i przy tym zbyt zapatrzony w swoją własną wspaniałość, to nie da się odmówić Harmonowi, że miał wizję całości i krok po kroku ją realizował, odkrywając przed nami rzeczy, o których istnieniu nie mieliśmy pojęcia – często znajdujące się w nas samych.

"Community" Guarascia i Porta to świetnie zrobiony klon, który, na razie przynajmniej, nie przenosi widza na żaden nowy poziom tego szaleństwa. Być może to się zmieni, być może siła tego sezonu będzie w Changnezji albo w nowym, już pozbawionym subtelności dziekanie, molestującym bezwstydnie Jeffa. Być może "History 101" nie jest szczytem możliwości nowych showrunnerów i "Community" jeszcze nabierze wiatru w żagle. Pewne jest, że panowie mają tak czy owak przekichane, bo mierzą się z geniuszem. Cokolwiek nie zrobią – czy to będą próbowali dalej naśladować Harmona, czy zaczną wprowadzać zmiany – to będzie analizowane na dziesiątki sposobów i bardzo ostro oceniane, możliwe, że nie do końca sprawiedliwie.

Spójrzmy prawdzie w oczy: w 1. sezonie "History 101" specjalnie nie zaniżyłoby średniej, może nawet by ją nieco podwyższyło. Teraz chcemy więcej i więcej, bo Dan Harmon nauczył nas, że możemy i powinniśmy nasze oczekiwania podnosić. Dostaliśmy nowe, całkiem przyzwoite "Community" i kręcimy nosem, bo nie dorównuje najlepszym odcinkom. A przecież jest całkiem OK. Przecież wciąż jest znacznie mądrzejsze i piękniejsze od większości komedii, które widzieliśmy w tym tygodniu. Przecież aż tak wiele się nie zmieniło. Chyba.